Metabolik İlişkilenme ve Coğrafyanın Kapitalist Kaderi

Özet

Coğrafyaya atfedilen kaderi belirleyen olma vasfı, insanların hem bireysel hem de kolektif özneler olarak yapıp edebileceklerinin ve hayatlarında değiştirebilecekleri sorunların sınırının, içine doğulan ulusun yahut toplulukların sınırları ve kültürel koşulları tarafından çoktan belirlendiğini ima etmektedir. Bu deyişin kabul edilmesi, tarihsel-kültürel koşulların değiştirilemeyen aşkın birer yasa gibi insan hayatını belirleyen yasalar olduğunun da kabulü demektir. Bu çalışmada, bu değiştirilemez aşkın anlatının yerine kapitalist toplum ilişkilerinin belirleyiciliğinin konulduğu ve o ilişkilerin de tarihsel ve dolayısıyla değişime açık olduğunun altının çizilmesi hedeflenmektedir. Bunu yapabilmek adına, coğrafya kavramını anlamlandırmak için, K. Marx’ın “metabolik ilişki” tartışmasına başvurulacak, kader kavramının sınırlarının belirlenmesi için kapitalist üretim biçimi altında aşkın bir yasa olarak kaderin ne anlama geldiği Mark Fisher’ın “kapitalist gerçekçilik” kavramı etrafında tartışılacaktır. Çalışma, coğrafyanın kader olmadığını iddia edecek ancak eğer kader olabilecekse dahi hem kader hem de coğrafya kavramlarının tarihsellik merkezinden baştan aşağı yeniden tarif edilmesi gerektiğini savunacaktır.