Hapishanenin Doğuşu, Bedenin İşlevsel Üreyişi: Eleştirel Yönetim Alanından Bir Okuma
DOI:
https://doi.org/10.47613/reflektif.2025.256Anahtar Kelimeler:
eleştirel yönetim çalışmaları, Michel Foucault, hapishanenin doğuşu, söylemsel ve söylemsel olmayan pratikler, özneleştirmeÖzet
Bu çalışma, disiplinsel tekniklerin farklı tarihsel ve toplumsal bağlamlarda nasıl işlediğini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, eleştirel yönetim anlayışının, disiplin mekanizmalarının görünür ve görünmez işleyişine dair yeni tartışmalar açacağı, üreteceği sorular ve sunacağı araçlarla Türkiye akademisinde eleştirel bir gelenek oluşturma çabasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Disiplinci iktidarın sadece baskıcı bir mekanizma olarak değil aynı zamanda bireylerin rızasını da üreterek var olduğunu iddia eden bu araştırmada Türkiye’de mahpus-işçi olarak çalışmış bireylerle yapılan görüşmeler aracılığıyla hapishanelerde uygulanan disiplin pratiklerinin niteliği ve etkileri analiz edilmiştir. Katılımcıların amaçlı örneklem yoluyla seçildiği görüşmeler eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Hapishanelerde uygulanan gözetim, ödül-ceza mekanizmaları ve disiplin tekniklerinin iş yerlerinde ve modern yönetim sistemlerinde nasıl benzer biçimlerde işlediğini ortaya koyan bulgular, hapishanelerde mahkûmların yalnızca cezalandırılmadığını, aynı zamanda ekonomik birer özne olarak şekillendirildiğini göstermektedir. Bu doğrultuda, mahpus-işçilerin emeği üzerinden disiplinsel tekniklerin nasıl işlediği ve toplumsal kontrol mekanizmaları ile nasıl bağlantılı olduğu tartışılmıştır. Kimlikleri doğal, verili ve evrensel kabul etmek yerine kurumlar tarafından belli iktidar mekanizmaları içerisinde özneleştirme pratikleri ile kurulan öznel deneyimler olduğunu hapishane-beden ilişkisi üzerinden göstermeye çalışan bu çalışma, eleştirel yönetim alanına yeni öznelliklerin geliştirilmesinin mümkün olduğu çağrısını yapma niyetindedir.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Aytül Ayşe Cengiz, Arzu İnan Özlütaş, Remziye Kolcu

Bu çalışma Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
REFLEKTİF Sosyal Bilimler Dergisi'ne yayımlanması için değerlendirilmek üzere gönderilen makaleler, daha önce herhangi bir ortamda yayınlanmamış veya herhangi bir yayın ortamına yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
Makalelerin yayıma kabul edilmesi durumunda ticari amaç da dahil olmak üzere ve aynı lisansı kullanılmak şartıyla, çalışmanın başka çalışmalarla birleştirilmesi, çalışmanın üzerine yeni bir çalışma yapılması ya da farklı düzenlemeler yapılmasına izin verilir.
REFLEKTİF Sosyal Bilimler Dergisi'nde yayınlanan çalışmaların telif hakları yazarına aittir. Yazarlar çalışmalarını çoğaltmak ve yaymakta özgürdür.