Makale Çağrısı: İklim Değişikliğine Multidisipliner Yaklaşımlar: İklim Çalışmalarında Disiplinerarası Diyalog Mümkün mü? - Cilt 7 Sayı 1 (2026): Şubat

İklim değişikliği, sera gazı azaltımına dair ekonomik analizlerden uluslararası müzakerelerin yapısına, kentlerin iklim etkilerine uyum ve dirençliliğinden su ve gıda politikalarına kadar sosyal bilimlerde çok geniş bir araştırma alanı yaratmaktadır. Her ne kadar IPCC’nin (Intergovernmental Panel on Climate Change) değerlendirme raporlarındaki fizik bilimleri, etkiler ve uyum ile azaltım şeklindeki üçlü ayrımı iklim araştırmalarına hâkim olmaya devam etse de, iklim değişikliğinin çok boyutlu etkileri ve çözüm yollarının karmaşıklığı, tek bir disiplinin çerçevesinde yürütülen çalışmaların sınırlı kalmasına neden olmaktadır.

Giderek hızlanan iklim değişikliği, artık yalnızca bilimsel bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal, ekonomik ve siyasal bir kriz olarak bilimlerdeki geleneksel sınırları aşmayı gerektiriyor. Bu durum, iletişim ve kültürel çalışmaların yanı sıra edebiyat, sanat, felsefe ve diğer beşeri bilimler için de iklim krizini giderek daha ayırt edici bir tema haline getirmiştir.

Türkiye’deki iklim araştırmalarında doğa bilimleri ve mühendislik çalışmalarının belirgin ağırlığı sürerken, siyaset biliminden ekonomiye, sosyolojiden psikolojiye, eğitim bilimlerinden diğer sosyal ve beşeri bilimlere kadar geniş bir yelpazede iklim değişikliği araştırmalarına katkı sunan çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Türkiye’nin enerji dönüşümünün ivme kazanması, yeşil ekonomi ve sürdürülebilirlik yaklaşımlarının çeşitli sektörlerdeki öneminin artması, Paris Anlaşması’nın onaylanması ve uluslararası müzakerelerde daha etkin bir rol üstlenilmesi gibi gelişmeler, bu alandaki akademik üretim için yeni araştırma alanları ve işbirlikleri doğurmaktadır.

Reflektif Dergisi’nin “İklim Değişikliğine Multidisipliner Yaklaşımlar: İklim Çalışmalarında Disiplinlerarası Diyalog Mümkün mü?” sorusunu ele alan bu sayısında sosyal bilimlerin farklı alanlarında çalışan araştırmacıların farklı disiplinleri bir araya getiren çalışmalarına yer verilecektir.

Bu bağlamda, iklim değişikliğinin çok boyutlu etkilerini multidisipliner yaklaşımlarla ortaya koyabilmek amacıyla çeşitli sorular dosya kapsamında önemli görülmektedir. Türkiye’nin uluslararası iklim politikalarındaki konumunu ekonomi politikaları ve siyasal rejim tartışmalarıyla birlikte ele alan, enerji dönüşümüne yönelik politikaları üniversitelerdeki eğitim ve araştırma ortamının sorunlarından bağımsız düşünmeyen, kentsel iklim politikalarının geliştirilmesini siyaset biçimi, seçmen davranışı ve sosyal dinamiklerle ilişkilendirebilen çalışmalar, dosyanın kapsamına giren örnek başlıklar arasındadır. Ayrıca, tarımda iklim değişikliğine uyum, su politikaları, kırsal işgücünün dönüşümü ve emeğin sorunlarıyla doğrudan bağlantı kuran çalışmalara da yer verilmesi hedeflenmektedir. Farklı disiplinlerin diyaloğundan doğan teorik tartışmalar, bilimsel kavramlar ve metodolojik açmazlar da dosyanın konuları arasında yer almaktadır. İklim adaleti, adil dönüşüm, dayanıklılık, kentsel dirençli peyzaj gibi kavramlar da bu kapsamda ele alınabilecek kritik konular arasında yer almaktadır.

Dosya çağrımız, iklim değişikliğiyle ilgili azaltım, uyum, ekonomi, uluslararası politikalar, sosyal hareketler, iletişim ve etik gibi konularda tek bir disiplinin sınırlarını aşan ve çok disiplinli bakış açılarıyla hazırlanmış çalışmalara yöneliktir. Ayrıca, beşeri bilimler, edebiyat ve sanat alanındaki araştırmalara özel bir vurgu yaparak, bu disiplinlerdeki katkılara dosyamızda yer vermek istiyoruz.

 

Dosya Editörleri: Ümit Şahin, Eda Acara

Makale gönderimi için son tarih: 1 Kasım 2025