Toplumsal Cinsiyetle Kesişimselliği Bağlamında Eğitimde Eleştirel Hayvan Çalışmalarının Değerlendirilmesi

Özet

Kesişimsellik ırk ve cinsiyet temelli ayrımcılığın yol açtığı ortak problemleri ifade etme imkânı sağlamasıyla dikkat çekmiş ve kavramsallaşmıştır. Toplumsal cinsiyetin yaygın kullanımı ve ilgili araştırmaların popülerleşmesiyle kesişimsellikle ifade edilen bağlamlar da genişlemeye başlamıştır. Toplumsal cinsiyet bugün birçok araştırmada oldukça kapsayıcı problemler üzerine odaklanmaktadır. Eleştirel hayvan çalışmaları ise özellikle kadınların ve egemen olmayan tüm insanların maruz kaldığı problemlerle insan olmayan hayvanların uğradığı şiddet arasındaki ilişkiyi irdelemektedir. Bu çalışmada kesişimsellik kavramı bu ilişkiye işaret eder nitelikte kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, kesişimselliğin bu kullanımından hareketle ve eğitimin ideolojik işlevinin göz önünde bulundurulmasıyla, Türkiye’de eleştirel hayvan çalışmaları ve toplumsal cinsiyet eğitiminin bir değerlendirmesini yapmaktır. Sonuç olarak Türkiye’de toplumsal cinsiyet eğitimine yönelik araştırmalar oldukça yaygın olsa da söz konusu iki alanın kesişimselliği ve eleştirel hayvan çalışmaları – eğitim ilişkisine dair araştırma ve uygulamaların oldukça kısıtlı olduğu görülmüştür. Çalışmada son olarak bir çözüm imkânı bağlamında, eleştirel pedagojinin özgürleşme vaadiyle ilişkili biçimde insan olmayan hayvanları da özgürleşme sürecine dahil eden eleştirel hayvan pedagojisine kısaca değinilmiştir.