Çeşitlilik Tartışmaları: Türkiye’den Video İşlerinde Hayvan Yaşamı

Özet

Bu makale, geçtiğimiz çeyrek yüzyıldır Türkiye’nin çeşitli coğrafyalarını katederek ve ötesine geçerek video işleri üreten sanatçıların, özellikle hayvansal yaşam formlarını konu alan çalışmalarını ele almaktadır. Ayşe Erkmen, Hale Tenger, Şener Özmen, Erkan Özgen, Ali M. Demirel, İnci Eviner, Aykan Safoğlu ve Mehmet Ali Boran gibi usta ve yeni nesil sanatçıların işleri, küresel ısınma ve agrokimyasal tarımın özellikle biyoçeşitlilikte sebep oldukları ekolojik hasar ve felaket sorunsalları ışığında incelenmektedir. Makale, Ulusal Eylem Planı’nın yavaş ilerleyişi ve Türkiye’nin biyoçeşitliliğin korunması konusundaki zayıf performansı ile ilişkide düşünüldüğünde bu işlerin yaratıcılığını ve gücünü hayvan çalışmaları alanında ihtiyaç duyulan, tarihsel ve kültürel farklara dair yerinde bir kavrayış ve etnografik konulara gösterilen özenden aldığını iddia etmektedir. İddiasını alanın önemli kuramcılarından Donna Haraway ve Cary Wolfe’un yazılarında bu konuda karşımıza çıkan bir tür tutuklukla ilişkide ortaya koyan makale, söz konusu video çalışmalarında hayvansal yaşamın görünüş ve atıflarını ve bunların kültürel ve biyolojik çeşitlilik konularıyla ilişkisini anlamada etnografik konuların önemine dikkat çekmektedir.